Journal of Desert Research ›› 2024, Vol. 44 ›› Issue (6): 58-69.DOI: 10.7522/j.issn.1000-694X.2024.00068
Previous Articles Next Articles
Received:
2024-03-28
Revised:
2024-05-10
Online:
2024-11-20
Published:
2024-12-06
Contact:
Peng Sun
CLC Number:
Xueshuang Ji, Peng Sun. Evolution, spatio-temporal differentiation and driving factors of ecological footprint in the Yellow River Basin: the spatial effect of environmental Kuznets curve[J]. Journal of Desert Research, 2024, 44(6): 58-69.
Add to citation manager EndNote|Ris|BibTeX
URL: http://www.desert.ac.cn/EN/10.7522/j.issn.1000-694X.2024.00068
账户分类 | 生产性土地类型 | 产品选择 |
---|---|---|
生物账户 | 耕地 | 粮食、油料、蔬菜、猪肉 |
林地 | 水果 | |
草地 | 肉类(除猪肉)、禽蛋、奶类 | |
水域 | 水产品 | |
能源账户 | 建筑用地 | 原煤、焦炭、天然气、汽油、煤油、柴油 |
能源用地 | 电力 |
Table 1 Classification of accounts
账户分类 | 生产性土地类型 | 产品选择 |
---|---|---|
生物账户 | 耕地 | 粮食、油料、蔬菜、猪肉 |
林地 | 水果 | |
草地 | 肉类(除猪肉)、禽蛋、奶类 | |
水域 | 水产品 | |
能源账户 | 建筑用地 | 原煤、焦炭、天然气、汽油、煤油、柴油 |
能源用地 | 电力 |
生产性土地类型 | 均衡因子 | 产量因子 |
---|---|---|
耕地 | 1.66 | 2.11 |
林地 | 0.91 | 1.35 |
草地 | 0.19 | 0.47 |
水域 | 1.00 | 0.35 |
建筑用地 | 1.66 | 2.11 |
能源用地 | 1.66 | 0.00 |
Table 2 Numerical table of equilibrium factor and yield factor
生产性土地类型 | 均衡因子 | 产量因子 |
---|---|---|
耕地 | 1.66 | 2.11 |
林地 | 0.91 | 1.35 |
草地 | 0.19 | 0.47 |
水域 | 1.00 | 0.35 |
建筑用地 | 1.66 | 2.11 |
能源用地 | 1.66 | 0.00 |
变量名称 | 符号 | 变量定义 | 均值 | 标准差 | 最小值 | 最大值 |
---|---|---|---|---|---|---|
环境质量 | lnstzj | ln(生态足迹) | 1.5110 | 0.6539 | -0.2048 | 4.0137 |
经济发展水平 | lnper_GDP | ln(GDP发展水平/常住人口) | 0.9786 | 0.8721 | -1.6650 | 3.2460 |
基础设施建设水平 | lnaroad | ln(道路/常住人口) | 0.9790 | 0.9861 | -2.1743 | 3.5357 |
创新水平 | lnshenqin | ln(专利申请数+1) | 3.7000 | 1.8846 | 0.0000 | 9.1149 |
互联网专业化程度 | lntzyh | ln(互联网从业人员数/就业人数) | -4.6758 | 0.5417 | -7.2896 | -2.4642 |
产业结构 | lncyjg31 | ln(第三产业占比/第一产业占比) | 1.7432 | 0.9109 | -0.8216 | 4.4481 |
政府干预水平 | lnzfkz | ln(政府财政支出/GDP) | -1.8527 | 0.5636 | -3.1882 | 0.6608 |
Table 3 Descriptive statistical analysis
变量名称 | 符号 | 变量定义 | 均值 | 标准差 | 最小值 | 最大值 |
---|---|---|---|---|---|---|
环境质量 | lnstzj | ln(生态足迹) | 1.5110 | 0.6539 | -0.2048 | 4.0137 |
经济发展水平 | lnper_GDP | ln(GDP发展水平/常住人口) | 0.9786 | 0.8721 | -1.6650 | 3.2460 |
基础设施建设水平 | lnaroad | ln(道路/常住人口) | 0.9790 | 0.9861 | -2.1743 | 3.5357 |
创新水平 | lnshenqin | ln(专利申请数+1) | 3.7000 | 1.8846 | 0.0000 | 9.1149 |
互联网专业化程度 | lntzyh | ln(互联网从业人员数/就业人数) | -4.6758 | 0.5417 | -7.2896 | -2.4642 |
产业结构 | lncyjg31 | ln(第三产业占比/第一产业占比) | 1.7432 | 0.9109 | -0.8216 | 4.4481 |
政府干预水平 | lnzfkz | ln(政府财政支出/GDP) | -1.8527 | 0.5636 | -3.1882 | 0.6608 |
反距离空间权重矩阵 | 反平方距离空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
SAR | SEM | SAR | SEM | SAR | SEM | ||||
lnper_GDP | 0.3732*** | 0.3616*** | 0.3735*** | 0.3685*** | 0.3738*** | 0.3604*** | |||
(0.0501) | (0.0495) | (0.0506) | (0.0503) | (0.0503) | (0.0503) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0259*** | 0.0262*** | 0.0265*** | 0.0268*** | 0.0267*** | 0.0262*** | |||
(0.0087) | (0.0087) | (0.0088) | (0.0087) | (0.0087) | (0.0087) | ||||
控制变量 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
直接效应 | lnper_GDP | 0.3772*** | 0.3748*** | 0.3757*** | |||||
(0.0508) | (0.0509) | (0.0507) | |||||||
(lnper_GDP)2 | 0.0253*** | 0.0257*** | 0.0259*** | ||||||
(0.0075) | (0.0075) | (0.0074) | |||||||
间接效应 | lnper_GDP | -0.1451*** | -0.0446** | -0.1013*** | |||||
(0.0291) | (0.0176) | (0.0288) | |||||||
(lnper_GDP)2 | -0.0098*** | -0.0031** | -0.0071** | ||||||
(0.0035) | (0.0016) | (0.0029) | |||||||
总效应 | lnper_GDP | 0.2321*** | 0.3302*** | 0.2744*** | |||||
(0.0391) | (0.0484) | (0.0462) | |||||||
(lnper_GDP)2 | 0.0155*** | 0.0225*** | 0.0188*** | ||||||
(0.0045) | (0.0064) | (0.0053) | |||||||
个体固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
时间固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
N | 1003 | 1003 | 1003 | 1003 | 1003 | 1003 | |||
R2 | 0.3294 | 0.3149 | 0.3242 | 0.3168 | 0.3216 | 0.3122 |
Table 4 Regression results of spatial econometric model in the Yellow River Basin
反距离空间权重矩阵 | 反平方距离空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
SAR | SEM | SAR | SEM | SAR | SEM | ||||
lnper_GDP | 0.3732*** | 0.3616*** | 0.3735*** | 0.3685*** | 0.3738*** | 0.3604*** | |||
(0.0501) | (0.0495) | (0.0506) | (0.0503) | (0.0503) | (0.0503) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0259*** | 0.0262*** | 0.0265*** | 0.0268*** | 0.0267*** | 0.0262*** | |||
(0.0087) | (0.0087) | (0.0088) | (0.0087) | (0.0087) | (0.0087) | ||||
控制变量 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
直接效应 | lnper_GDP | 0.3772*** | 0.3748*** | 0.3757*** | |||||
(0.0508) | (0.0509) | (0.0507) | |||||||
(lnper_GDP)2 | 0.0253*** | 0.0257*** | 0.0259*** | ||||||
(0.0075) | (0.0075) | (0.0074) | |||||||
间接效应 | lnper_GDP | -0.1451*** | -0.0446** | -0.1013*** | |||||
(0.0291) | (0.0176) | (0.0288) | |||||||
(lnper_GDP)2 | -0.0098*** | -0.0031** | -0.0071** | ||||||
(0.0035) | (0.0016) | (0.0029) | |||||||
总效应 | lnper_GDP | 0.2321*** | 0.3302*** | 0.2744*** | |||||
(0.0391) | (0.0484) | (0.0462) | |||||||
(lnper_GDP)2 | 0.0155*** | 0.0225*** | 0.0188*** | ||||||
(0.0045) | (0.0064) | (0.0053) | |||||||
个体固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
时间固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
N | 1003 | 1003 | 1003 | 1003 | 1003 | 1003 | |||
R2 | 0.3294 | 0.3149 | 0.3242 | 0.3168 | 0.3216 | 0.3122 |
上游 | 中游 | 下游 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
反距离空间权重矩阵 | 反距离平方空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | 反距离空间权重矩阵 | 反距离平方空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | 反距离空间权重矩阵 | 反距离平方空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | ||||
lnper_GDP | 0.0271 | 0.0359 | 0.0239 | 0.4281*** | 0.4372*** | 0.4209*** | 0.1516 | 0.1385 | 0.1382 | |||
(0.0661) | (0.0656) | (0.0657) | (0.1072) | (0.1073) | (0.1070) | (0.0985) | (0.1046) | (0.1020) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0627*** | 0.0603*** | 0.0634*** | 0.0125 | 0.0124 | 0.0147 | -0.0604*** | -0.0636*** | -0.0675*** | |||
(0.0100) | (0.0100) | (0.0100) | (0.0259) | (0.0260) | (0.0258) | (0.0130) | (0.0138) | (0.0134) | ||||
控制变量 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
直接 效应 | lnper_GDP | 0.0275 | 0.0364 | 0.0243 | 0.4330*** | 0.4406*** | 0.4262*** | 0.1689 | 0.1462 | 0.1519 | ||
(0.0665) | (0.0661) | (0.0661) | (0.1083) | (0.1081) | (0.1082) | (0.1097) | (0.1104) | (0.1121) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0618*** | 0.0594*** | 0.0625*** | 0.0101 | 0.0099 | 0.0123 | -0.0685*** | -0.0683*** | -0.0754*** | |||
(0.0085) | (0.0085) | (0.0085) | (0.0224) | (0.0224) | (0.0225) | (0.0120) | (0.0122) | (0.0123) | ||||
间接 效应 | lnper_GDP | 0.0019 | 0.0049 | -0.0002 | -0.1133** | -0.0605** | -0.1160*** | -0.1067 | -0.0591 | -0.0907 | ||
(0.0134) | (0.0116) | (0.0111) | (0.0443) | (0.0283) | (0.0416) | (0.0701) | (0.0458) | (0.0678) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0002 | 0.0066 | -0.0036 | -0.0032 | -0.0017 | -0.0039 | 0.0432*** | 0.0277*** | 0.0451*** | |||
(0.0085) | (0.0048) | (0.0075) | (0.0066) | (0.0036) | (0.0068) | (0.0077) | (0.0055) | (0.0079) | ||||
总效应 | lnper_GDP | 0.0294 | 0.0413 | 0.0241 | 0.3197*** | 0.3800*** | 0.3103*** | 0.0622 | 0.0871 | 0.0612 | ||
(0.0696) | (0.0748) | (0.0643) | (0.0939) | (0.0997) | (0.0907) | (0.0411) | (0.0664) | (0.0460) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0620*** | 0.0661*** | 0.0589*** | 0.0069 | 0.0082 | 0.0084 | -0.0252*** | -0.0407*** | -0.0303*** | |||
(0.0102) | (0.0093) | (0.0091) | (0.0163) | (0.0192) | (0.0160) | (0.0056) | (0.0086) | (0.0062) | ||||
个体固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
时间固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
N | 323 | 323 | 323 | 374 | 374 | 374 | 306 | 306 | 306 | |||
R2 | 0.5095 | 0.5294 | 0.5036 | 0.109 | 0.116 | 0.1062 | 0.0735 | 0.042 | 0.0645 |
Table 5 Spatial econometric model analysis in the upper, middle and lower reaches of the Yellow River Basin
上游 | 中游 | 下游 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
反距离空间权重矩阵 | 反距离平方空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | 反距离空间权重矩阵 | 反距离平方空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | 反距离空间权重矩阵 | 反距离平方空间权重矩阵 | 空间经济地理嵌套矩阵 | ||||
lnper_GDP | 0.0271 | 0.0359 | 0.0239 | 0.4281*** | 0.4372*** | 0.4209*** | 0.1516 | 0.1385 | 0.1382 | |||
(0.0661) | (0.0656) | (0.0657) | (0.1072) | (0.1073) | (0.1070) | (0.0985) | (0.1046) | (0.1020) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0627*** | 0.0603*** | 0.0634*** | 0.0125 | 0.0124 | 0.0147 | -0.0604*** | -0.0636*** | -0.0675*** | |||
(0.0100) | (0.0100) | (0.0100) | (0.0259) | (0.0260) | (0.0258) | (0.0130) | (0.0138) | (0.0134) | ||||
控制变量 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
直接 效应 | lnper_GDP | 0.0275 | 0.0364 | 0.0243 | 0.4330*** | 0.4406*** | 0.4262*** | 0.1689 | 0.1462 | 0.1519 | ||
(0.0665) | (0.0661) | (0.0661) | (0.1083) | (0.1081) | (0.1082) | (0.1097) | (0.1104) | (0.1121) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0618*** | 0.0594*** | 0.0625*** | 0.0101 | 0.0099 | 0.0123 | -0.0685*** | -0.0683*** | -0.0754*** | |||
(0.0085) | (0.0085) | (0.0085) | (0.0224) | (0.0224) | (0.0225) | (0.0120) | (0.0122) | (0.0123) | ||||
间接 效应 | lnper_GDP | 0.0019 | 0.0049 | -0.0002 | -0.1133** | -0.0605** | -0.1160*** | -0.1067 | -0.0591 | -0.0907 | ||
(0.0134) | (0.0116) | (0.0111) | (0.0443) | (0.0283) | (0.0416) | (0.0701) | (0.0458) | (0.0678) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0002 | 0.0066 | -0.0036 | -0.0032 | -0.0017 | -0.0039 | 0.0432*** | 0.0277*** | 0.0451*** | |||
(0.0085) | (0.0048) | (0.0075) | (0.0066) | (0.0036) | (0.0068) | (0.0077) | (0.0055) | (0.0079) | ||||
总效应 | lnper_GDP | 0.0294 | 0.0413 | 0.0241 | 0.3197*** | 0.3800*** | 0.3103*** | 0.0622 | 0.0871 | 0.0612 | ||
(0.0696) | (0.0748) | (0.0643) | (0.0939) | (0.0997) | (0.0907) | (0.0411) | (0.0664) | (0.0460) | ||||
(lnper_GDP)2 | 0.0620*** | 0.0661*** | 0.0589*** | 0.0069 | 0.0082 | 0.0084 | -0.0252*** | -0.0407*** | -0.0303*** | |||
(0.0102) | (0.0093) | (0.0091) | (0.0163) | (0.0192) | (0.0160) | (0.0056) | (0.0086) | (0.0062) | ||||
个体固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
时间固定效应 | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | YES | |||
N | 323 | 323 | 323 | 374 | 374 | 374 | 306 | 306 | 306 | |||
R2 | 0.5095 | 0.5294 | 0.5036 | 0.109 | 0.116 | 0.1062 | 0.0735 | 0.042 | 0.0645 |
1 | 茹少峰,马茹慧.黄河流域生态环境脆弱性评价、空间分析及预测[J].自然资源学报,2022,37(7):1722-1734. |
2 | 李汝资,白昳,周云南,等.黄河流域水资源利用与经济增长脱钩及影响因素分解[J].地理科学,2023,43(1):110-118. |
3 | 乔家君,朱乾坤,辛向阳.黄河流域农区贫困特征及其影响因素[J].资源科学,2020,42(1):184-196. |
4 | 于法稳,方兰.黄河流域生态保护和高质量发展的若干问题[J].中国软科学,2020(6):85-95. |
5 | 张国兴,张婧钰,周桂芳.黄河流域资源型城市生态安全等级边界及演化趋势[J].资源科学,2023,45(4):762-775. |
6 | 徐维祥,郑金辉,王睿,等.黄河流域城市生态效率演化特征及门槛效应[J].地理科学,2022,42(1):74-82. |
7 | 李贝歌,胡志强,苗长虹,等.黄河流域工业生态效率空间分异特征与影响因素[J].地理研究,2021,40(8):2156-2169. |
8 | 睢党臣,张扬,孟望生.黄河流域经济绿色发展效率测度及其空间分异研究[J].统计与决策,2023,39(2):116-119. |
9 | 李光勤,方徐兵.黄河流域绿色发展水平时空演变特征[J].中国沙漠,2021,41(4):129-139. |
10 | 周福礼,海盼盼,王雪妮.黄河流域绿色发展效率时空演进:基于多周期两阶段DEA模型[J].中国沙漠,2022,42(3):95-104. |
11 | Rees W E.Ecological footprints and appropriated carrying capacity:what urban economics leaves out[J].Environment and Urbanization,1992,4(2):121-130. |
12 | Wackernagel M, Rees W.Our Ecological Footprint:Reducing Human Impact on the Earth[M].Gabriola Island,Canada:New Society Publishers,1996:56-76. |
13 | 史丹,王俊杰.基于生态足迹的中国生态压力与生态效率测度与评价[J].中国工业经济,2016(5):5-21. |
14 | 刘某承,李文华.基于净初级生产力的中国生态足迹均衡因子测算[J].自然资源学报,2009,24(9):1550-1559. |
15 | 刘某承,李文华,谢高地.基于净初级生产力的中国生态足迹产量因子测算[J].生态学杂志,2010,29(3):592-597. |
16 | 张恒义,刘卫东,王世忠,等.“省公顷”生态足迹模型中均衡因子及产量因子的计算:以浙江省为例[J].自然资源学报,2009,24(1):82-92. |
17 | 贺成龙,吴建华,刘文莉.改进投入产出法在生态足迹中的应用[J].资源科学,2008,30(12):1933-1939. |
18 | 陈惠雄,鲍海君.经济增长、生态足迹与可持续发展能力:基于浙江省的实证研究[J].中国工业经济,2008(8):5-14. |
19 | 郭婧,魏珍,周华坤.黄河上游地区三维生态足迹自然资本可持续评价及驱动力[J].草地学报,2024,32(1):284-296. |
20 | 杨屹,杨凤仪,蔡梓萱.黄河流域城市群资源环境承载力演变特征及驱动因素研究:以关中平原城市群为例[J].环境科学学报,2022,42(2):476-485. |
21 | 钟妮栖,夏瑞,张慧,等.黄河流域城市群水资源利用与经济发展脱钩关系研究[J].环境科学研究,2024,37(1):102-113. |
22 | 方恺.生态足迹深度和广度:构建三维模型的新指标[J].生态学报,2013,33(1):267-274. |
23 | 方恺, Heijungs R.自然资本核算的生态足迹三维模型研究进展[J].地理科学进展,2012,31(12):1700-1707. |
24 | 党小虎,吴彦斌,刘国彬,等.生态建设15年黄土高原生态足迹时空变化[J].地理研究,2018,37(4):761-771. |
25 | 张津瑞,施国庆.长江中游城市群生态承载力差异的比较研究[J].长江流域资源与环境,2020,29(8):1694-1702. |
26 | Yang J, Huang X.30 m annual land cover and its dynamics in China from 1990 to 2019[J].Earth System Science Data Discussions,2021,13(8):3907-3925. |
27 | 王松茂,牛金兰.山东省旅游经济与城市生态韧性协同演化研究[J].地理学报,2023,78(10):2591-2608. |
28 | Charfeddine L, Mrabet Z.The impact of economic development and social-political factors on ecological footprint:a panel data analysis for 15 MENA countries[J].Renewable and Sustainable Energy Reviews,2017,76:138-154. |
Viewed | ||||||
Full text |
|
|||||
Abstract |
|
|||||
©2018Journal of Desert Research
Tel:0931-8267545
Email:caiedit@lzb.ac.cn;desert@lzb.ac.cn
Support:Magtech